Seorang pekebun kecil dan ibu Indonesia berkongsi kisah pensijilannya
Tidak seperti Pekebun Kecil Skim yang boleh menerima latihan dan bantuan daripada syarikat perladangan kelapa sawit, Pekebun Kecil Bebas secara amnya mempelajari cara menanam kelapa sawit daripada jiran mereka melalui percubaan dan kesilapan, dan jarang menjalani latihan pertanian.
Salah seorang pekebun kecil itu ialah Ratnawati, ibu kepada empat orang anak dari Riau, Indonesia, yang mengusahakan tanaman kelapa sawit sejak 2000. Mengimbau kembali kali pertama dia didekati pada 2016 oleh Perbadanan Kewangan Antarabangsa (IFC) Kumpulan Bank Dunia dan Musim Mas untuk menyertai inisiatif Pembangunan Minyak Sawit Indonesia untuk Pekebun Kecil (IPODS), Ratnawati berkongsi bahawa dia pada mulanya keberatan.
"Saya teragak-agak untuk menyertai projek itu kerana saya telah menemui banyak projek Pekebun Kecil Bebas dengan objektif yang tidak jelas," katanya.
Menjadi seorang ibu dan petani kelapa sawit pastinya datang dengan cabaran yang ketara. “Kesukaran utama saya ialah membahagikan masa antara menguruskan ladang dan juga menjaga keluarga serta menguruskan kewangan. Kekurangan pengetahuan saya tentang amalan pertanian yang baik telah mengakibatkan kos pengurusan yang tinggi, yang memberi kesan kepada kewangan keluarga saya, seperti kekurangan dana pendidikan untuk anak-anak saya.”
Perbualan dengan anak sulungnya, pembantu lapangan untuk projek IFC-Musim Mas, akhirnya mengubah fikirannya untuk menyertai inisiatif pekebun kecil.
“Saya fikir, kenapa tidak? Satu-satunya syarat ialah membentuk kumpulan dengan petani lain di kawasan kejiranan saya dan menghadiri latihan, saya tidak rugi,” kata Ratnawati. "Selain itu, saya ingin tahu baja apa yang diperlukan di ladang saya."
Pasukan projek IFC-Musim Mas kemudian membantu persatuan yang baru ditubuhkan, Pekebun Swadaya Kelapa Sawit Negeri Seribu Kubah, dalam mewujudkan Sistem Kawalan Dalaman (ICS) mereka. Pada mulanya, apabila ahli persatuan itu bertaburan di sekitar sebelas kampung seluas kira-kira 144,000 hektar (dua kali ganda saiz Singapura), isu logistik muncul untuk pasukan yang berusaha memastikan semua ahli menggunakan prosedur operasi standard. Walaupun menghadapi pelbagai cabaran, persatuan itu meluluskan audit RSPO pada Ogos 2020.
“Pengajaran paling penting yang diperoleh persatuan kami daripada latihan dan pensijilan RSPO ialah amalan pertanian yang baik seperti kaedah penggunaan baja yang optimum dan penuaian tandan buah segar, pengurusan perosak bersepadu dan pengurusan ladang,” kata Ratnawati. "Saya juga menyertai latihan celik kewangan dan pengurusan biodiversiti."
Melangkaui Pensijilan dan Kredit
Banyak yang telah berubah sejak hari-hari awal teragak-agak itu. Hari ini, Ratnawati mendapati dirinya sebagai bendahari persatuan kumpulan peladang. “Selain menjadi petani, saya juga seorang peniaga jadi saya biasa dengan pengurusan kewangan dan penulisan laporan kewangan. Disebabkan kecekapan ini, saya percaya saya adalah orang yang sesuai untuk menjadi bendahari persatuan saya.”
Ratnawati memuji pencapaian kolektif kumpulan itu. “Sejak penubuhannya, persatuan peladang kita telah mencapai kemajuan yang luar biasa. Walaupun terdapat sekatan kesihatan awam akibat pandemik COVID-19, kami menerima pensijilan RSPO pertama kami pada 2020. Pada awal 2021, kami menerima bayaran pertama daripada penjualan Kredit RSPO kami.”
Kredit RSPO telah memberi manfaat besar kepada persatuan pekebun kecil dengan menyediakan dana untuk kos latihan, inventori pejabat seperti penjejak GPS dan telefon bimbit, senarai gaji untuk ahli dan pekerja, pengurusan ladang, dan simpanan untuk meningkatkan modal persatuan.
Mengimbas kembali perjalanannya daripada menjadi petani individu kepada bendahari kumpulan peladang, jawatan yang disandangnya sejak 2019, Ratnawati mempunyai mesej peribadi untuk pekebun kecil wanita lain. “Saya mahu memberi inspirasi kepada wanita dan ibu lain yang berkongsi cabaran dan aspirasi yang sama seperti pekebun kecil. Menyertai persatuan peladang banyak memberi manfaat kepada saya. Anda tidak perlu teragak-agak dan bimbang untuk menyertai persatuan petani. Saya telah belajar banyak perkara hebat daripada menyertai persatuan, daripada amalan pertanian yang baik kepada celik kewangan yang membantu meningkatkan hasil ladang saya dan meningkatkan kehidupan keluarga saya.”
